พหุนิยมทางกฎหมายและการบริหารงานยุติธรรมอิสลามในประเทศไทย <br> Legal Pluralism and the Administration of Islamic Justice in Thailand

Abstract

บทคัดย่อ
บทความนี้ได้ปรับปรุงจากวิทยานิพนธ์เรื่องพหุนิยมทางกฎหมายและการบริหารงานยุติธรรมอิสลามในประเทศไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนวทางการบริหารงานยุติธรรมอิสลามที่เหมาะสมในประเทศไทย เพราะแม้ได้มีการให้ใช้กฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกในพื้นที่ 4 จังหวัดภาคใต้ คือ ปัตตานี ยะลา นราธิวาสและสตูลมาเป็นเวลานาน แต่กฎหมายยังขาดความชัดเจนทั้งในด้านเนื้อหาและการนำไปใช้ในทางปฏิบัติโดยการวิจัยนี้ได้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยศึกษาการบริหารยุติธรรมอิสลามในประเทศที่มีมุสลิมเป็นพลเมืองส่วนน้อยแต่กฎหมายอิสลามถูกนำมาใช้กับพลเมืองชาวมุสลิมของตนคือ สิงคโปร์ ศรีลังกาและฟิลิปปินส์ ซึ่งจากการศึกษาพบว่าการที่จะพัฒนาการบริหารงานยุติธรรมอิสลามในประเทศไทยให้มีประสิทธิภาพ จะต้องจัดการโครงสร้างการใช้กฎหมายอิสลามอย่างเป็นระบบ มีองค์กรตัดสินคดีที่สอดคล้องกับทั้งหลักศาสนาและระบบกฎหมายแห่งรัฐที่ประชาชนเข้าถึงได้ง่าย มีองค์กรรับรองทางทะเบียนที่กำหนดสถานะทางกฎหมายของบุคคลที่เกิดขึ้นจากการสมรสตามหลักศาสนาอิสลามอย่างชัดเจน พร้อมทั้งขยายขอบเขตทางพื้นที่การใช้กฎหมายอิสลามเพื่อให้สิทธิแก่ผู้นับถือศาสนาอิสลามที่จะนำกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกมาใช้กับตนได้โดยทั่วถึงทั้งประเทศโดยไม่จำกัดแต่เฉพาะเมื่อคดีต้องขึ้นสู่ศาลชั้นต้นในพื้นที่จังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาสและสตูลเท่านั้น

Abstract
This research is based on the author’s thesis, “Legal Pluralism and the Administration of Islamic Justice in Thailand” with the objective of presenting guidelines for appropriate Islamic justice administration in Thailand. Islamic law is applied to family and heritage in the 4 southern provinces of Thailand, Pattani, Yala, Narathiwat and Satun for a long time, but the law still lacks clarity in both content and practice. This research uses the qualitative method of research together with in-depth interviews and the study of the administration of Islamic justice in countries with a minority Muslim population where Islamic law applies to their Muslim citizens -- namely, Singapore, Sri Lanka and the Philippines. The study recommends that to develop an effective administration of Islamic justice in Thailand, the Islamic legal system in Thailand should be adjusted by defining the scope of cases using Islamic law more clearly, with an Islamic judicial body
that is consistent with both the religious principles and the state legal system in which people are easily accessible. A registration organization should clearly state the legal status of individuals arising from marriage based on Islamic principles. Managing organizations related to the application of Islamic law should have a constant pattern and legal status. Finally, the territory using Islamic law to give rights to Muslims who require to apply Islamic law on their family and heritage matters should be expanded throughout the whole country.