กฎหมายการแข่งขันทางการค้าของไทยกับกรอบนโยบายการแข่งขัน ทางการค้าของ ASEAN<br> Thai Trade Competition Laws and the ASEAN Framework on Competition Policy

Abstract

Competition policy and law is a vital tool to level playing field to all market participants to create free and fair competition, which is desirable for consumer welfare and ASEAN economic integration. This is a rationale behind the ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy (ASEAN Guidelines being issued to be a common framework for all ASEAN Member States to develop their national competition policy and law. This study found that there were many areas under the Trade Competition Act B.E.2542, which did not conform to the ASEAN Guidelines, including the inappropriate exclusion for all types of state-owned enterprises, merger control being inapplicable in practice, the imposition of criminal sanction to unfair trade practices and some problems concerning enforcement and due process. However, the Trade Competition Act B.E.2542 was applicable before the introduction of the ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy. Therefore, under the new competition law reform the Trade Competition Act B.E.2560 was designed to be basing more on the ASEAN Guidelines and international best practices. Some problems about the inappropriate exclusion and the delay in issuing the Commission criteria concerning merger control were solved by the new competition act. More independence, impartiality, transparency and accountability are guaranteed in application and enforcement of the competition law. The Trade Competition Act B.E.2560 clearly shows the development of competition law in Thailand basing on the framework of the ASEAN Guidelines.

บทคัดย่อ

นโยบายการแข่งขันทางการค้าและกฎหมายการแข่งขันทางการค้าเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างสภาพการแข่งขันที่เท่าเทียมกันให้กับคู่แข่งขันในตลาดทั้งหมดโดยช่วยให้เกิดการแข่งขันที่เสรีและเป็นธรรมซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อความเป็นอยู่ที่ดีของผู้บริโภคและการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจของอาเซียน ด้วยสาเหตุเหล่านี้อาเซียนจึงจำเป็นต้องจัดทำ ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy ขึ้นมาเพื่อเป็นกรอบร่วมกันในทุกๆประเทศสมาชิกอาเซียนในเรื่องนโยบาย และกฎหมายการแข่งขันทางการค้า โดยมุ่งหมายให้ทุกๆประเทศพัฒนานโยบายและกฎหมายการแข่งขันทางการค้าภายใน ประเทศให้อยู่ในกรอบร่วมกันดังกล่าว งานวิจัยนี้พบว่าพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 มีหลายส่วนที่ไม่สอดคล้องกับหลักการของ ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy เช่น เรื่องข้อยกเว้นการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่เหมาะสมสำหรับรัฐวิสาหกิจทุกประเภทตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ การควบรวมกิจการที่ไม่สามารถถูกควบคุมได้จริงในทางปฏิบัติ การกำหนดโทษทางอาญากับการปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมและปัญหาเกี่ยวกับการบังคับใช้กฎหมายและหลักศุภนิติกระบวนที่ดี (Due Process) แต่พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 มีผลบังคับใช้ก่อนที่จะมีการออก ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy ดังนั้นการปฏิรูปกฎหมายการแข่งขันทางการค้าในรูปแบบของพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 ได้ถูกออกแบบมาให้อยู่บนหลักการของ ASEAN Regional Guidelines on Competition Policyและแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดในระดับนานาชาติมากยิ่งขึ้น ปัญหาบางประการเกี่ยวกับข้อยกเว้นการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่เหมาะสมและความล่าช้าในการออกหลักเกณฑ์ เกี่ยวกับการควบรวมกิจการได้ถูกแก้ไขโดยบทบัญญัติของกฎหมายการแข่งขันทางการค้าฉบับใหม่ มีหลักประกันความเป็นอิสระ ความเป็นกลาง ความโปร่งใส และหลักความรับผิดชอบในการใช้และการบังคับใช้กฎหมายที่ดีขึ้น พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 ได้แสดงให้เห็นถึงพัฒนาการของกฎหมายการแข่งขันทางการค้าของประเทศไทยอย่างชัดเจนว่าได้มีการพัฒนาให้อยู่ภายในกรอบของ ASEAN Regional Guidelines on Competition Policy มากยิ่งขึ้น